Để có thể “bẻ lái” được nếp nghĩ vốn đã bị
"đóng khung", chúng ta phải thật sự dũng cảm và khôn ngoan. Những thói
quen, niềm tin, nếp nghĩ cũ luôn đem lại cho chúng ta sự thoải mái và an
toàn. Chúng có sức mạnh ghê gớm lôi kéo ta ở mãi trong cái khung đóng
sẵn đó và làm cho chúng ta thấy lo sợ mỗi khi nghĩ vượt khung. Vì vậy,
bạn cần phải hết sức dũng cảm để thách thức với chính suy nghĩ và tiếng
nói luôn trì kéo ấy để vươn đến lối nghĩ khác hơn và tích cực hơn.
Những vết hằn của thời gian thoáng hiện và
rõ dần trên gương mặt khi chúng ta bước qua những tháng năm của đời người. Dòng
chảy ấy đưa chúng ta đến ngày càng gần hơn với những giới hạn của thân xác con
người. Ai cũng sẽ đến lúc già đi và rời khỏi cuộc sống này, vì vậy mỗi ngày
sống là mỗi ngày hết sức ý nghĩa – cho ta cơ hội để khám phá vô vàn những bí ẩn
kỳ diệu và tận hưởng những điều thú vị của cuộc sống bao la. Vậy mà không ít
người đã “giam cầm” mình trong quá nhiều giới hạn, mà nhà tù lớn nhất mỗi người
tự đưa mình vào là “nhà tù tâm trí”. Cụ thể là: chúng ta không cho phép suy
nghĩ của mình vượt ra khỏi cái khuôn hạn hẹp sẵn có, để rồi cuộc sống ta ngày
càng trở nên nhàm chán, tù túng, bế tắc và mất vui đi rất nhiều.
Lúc vừa mới sinh ra, não chúng ta chưa có những
kết nối thần kinh, nhưng sau đó không lâu – chỉ trong vòng 3 năm đầu đời, não
có hơn 15.000 kết nối thần kinh. Đến tuổi trưởng thành, não đã tiếp thu được
một khối lượng kiến thức và thông tin khá lớn từ thế giới bên ngoài qua học tập,
làm việc cũng như những trải nghiệm trong cuộc sống. Những điều đó được chúng
ta lặp đi lặp lại ngày này qua ngày khác, dần dần hình thành thói quen hay
chính là thế giới quan của riêng mình. Khi đó, não chúng ta “tuyên bố”: “Tôi biết
đủ rồi!”
Tuổi trưởng thành – lúc mà lẽ ra tâm trí
của chúng ta bắt đầu có đầy đủ mọi điều kiện để tiếp tục khám phá sâu hơn, rộng
hơn về cuộc sống, thế giới, con người và bản thân, thì lại là lúc chúng ta
“nhốt” mình trong những điều đã biết và tự đóng sầm cánh cửa đi vào cuộc sống.
Từ lúc này, tất cả những gì thuộc về thế giới bên ngoài chỉ được não đón nhận
và lý giải theo cách đã đóng khung, “thẳng thừng” từ chối hầu hết những gì khác
lạ so với điều não chúng ta đã từng biết. Như vậy, cuộc đời chúng ta chấm dứt sớm
hơn chúng ta tưởng vì chúng ta không thay đổi được cách nghĩ và cách đón nhận
những điều mới mẻ trong cuộc sống này. Benjamin Franklin đã có một câu nói rất
đáng để mỗi chúng ta phải suy nghĩ, rằng: “Nhiều
người chết từ năm 25 tuổi, và mãi đến năm
75 tuổi mới được chôn cất”.
Như vậy, một điều hết sức cần thiết và vô
cùng quan trọng đó là phải thoát khỏi cái khung hạn hẹp đã trì níu không cho
chúng ta nghĩ thoáng hơn, nghĩ lớn hơn, nghĩ khác đi và nghĩ phản
biện lại những gì được dạy dỗ cách cứng nhắc, để không ngừng thu nhận nhiều
hơn nữa từ cuộc sống, để không ngừng phát triển, và để tiếp tục sống cho đáng
một cuộc đời.
Nghĩ
thoáng
Những gì bạn từng biết chỉ bó hẹp ở miền
đất nơi bạn sinh sống, trong những tình huống và hoàn cảnh mà chỉ có mình bạn
trải qua, ở phạm vi rất hẹp của những kiến thức và kinh nghiệm của riêng bạn. Vì
vậy, để có thể nghĩ thoáng, bạn phải mở rộng chiều kích suy nghĩ của mình ra
không gian khác. Khi bạn nghe những thông tin, một câu chuyện hay về một con
người nào đó mà mình chưa từng biết đến bao giờ thì trước hết hãy đón nhận chứ
đừng phê phán. Bạn không thể lấy những hiểu biết và trải nghiệm hết sức nhỏ bé
và ít ỏi của mình ra để làm chuẩn đối chiếu và đánh giá về một điều khác lạ,
mới mẻ hoàn toàn. Ngoài ra, bạn hãy biết mở rộng chiều kích thời gian trong suy
nghĩ để có thể nhìn xa hơn về tương lai. Cứ mãi lầm lũi sống mà mịt mù về tương
lai thì rất dễ nản lòng và bế tắc. Nhìn về tương lai với niềm hi vọng luôn làm
cho chúng ta vững vàng trước những nghịch cảnh hiện tại.
Nghĩ thoáng giúp chúng ta thu nhận cuộc sống
và đón nhận người khác dễ dàng hơn, bớt khắc khe và phán xét hơn, và mở rộng
được sự kết nối của bản thân với người khác và với thế giới. Để nghĩ thoáng,
bạn hãy đi nhiều, đọc nhiều, đón nhận nhiều để biết rằng cuộc đời phong phú và có
quá nhiều điều thú vị biết bao.
Nghĩ
lớn
Tôi không tin là Vũ trụ đặt chúng ta vào
cõi đời này chỉ để chúng ta cam phận sống một cuộc đời tầm thường. Bạn không
phải là những gì bạn đang nhìn thấy, nhưng chính là những gì bạn thường xuyên
nghĩ đến. Đừng chỉ nghĩ về những gì đang diễn ra, mà hãy nghĩ đến cả những điều
bạn chưa thấy bao giờ. Hãy dồn sức tập trung để nhìn về nơi muốn đến chứ đừng
nhìn vào nơi bạn hiện đứng lúc này. Hôm nay bạn đang ở vị trí này, nhưng hãy
nghĩ về ba năm, năm năm hay mười năm nữa mình sẽ phải trở thành người có tầm
vóc lớn hơn, thu nhập cao hơn và hạnh phúc nhiều hơn như thế nào. Thế giới này
thuộc về những kẻ dám ước mơ. Mọi thay đổi của cuộc đời bắt đầu bằng việc dám
thay đổi suy nghĩ. Tương lai của bạn được hình thành ngay trong suy nghĩ của
bạn hôm nay.
Khi chưa có thói quen và chưa biết cách để
nghĩ lớn, bạn hãy thường xuyên gặp gỡ với những người nghĩ lớn, xem những cuốn
sách khoa học viễn tưởng, đọc những bài viết dự báo về tương lai, và không
ngừng rèn luyện khả năng tưởng tượng của mình. Bạn hãy luôn nhớ là không hề có
giới hạn cho bất cứ một ước mơ nào của chúng ta.
Nghĩ
khác
Luôn có một cách nào đó tốt hơn. Nhất định
là như vậy, vì chúng ta đang sống trong một cuộc sống tiến hóa không ngừng. Vì
thế đừng giới hạn mình trong những lối nghĩ cũ kỹ, rập khuôn, xưa cũ. Tất cả
mọi giải pháp trong cuộc sống chỉ có thể sử dụng một lần, vì một khắc trôi qua
là thế giới và con người đang ở một thời điểm khác, không gian khác và vị trí
khác, không có gì còn giống như cũ nữa. Nếu bạn không nghĩ khác đi thì chính là
bạn đang đi lùi lại so với sự phát triển.
Đừng bao giờ cho rằng đã hết cách, hay đây
là cách tốt nhất; đó có thể là cách tốt nhất trong hiện tại, nhưng vẫn có nhiều
cách khác tốt hơn trong tương lai. Chúng ta luôn mong muốn đạt đến sự hoàn hảo
nhưng không bao giờ có sự hoàn hảo tuyệt đối; đó là điều thú vị mà cuộc sống
ban tặng cho chúng ta, món quà đó mang tên: Không giới hạn. Hạnh phúc, niềm
vui, thành công, thịnh vượng dành cho chúng ta là vô biên. Bạn có thấy cảm kích
những điều vũ trụ này dành cho mình?
Trước mọi sự việc – dù là thành quả rực rỡ
hay những thất bại đắng cay của mình, hãy luôn đặt câu hỏi: cách nào khác để kết quả tốt hơn? Với
câu hỏi này, bạn sẽ bước vào cuộc chinh phục đầy hứng khởi để khám phá và tận
hưởng cuộc sống kỳ diệu này.
Nghĩ
phản biện
Mỗi chúng ta đều phải sống cuộc đời của
chính mình, chịu trách nhiệm 100% về mình và không cuộc đời nào giống cuộc đời
nào. Những kinh nghiệm của người này chưa chắc đã phù hợp với người kia, chúng
có thể đúng trong trường hợp này nhưng lại gây nguy hại trong trường hợp khác. Vậy
thì đừng bao giờ vội tin tuyệt đối vào những gì bạn được nghe thấy mà chính bản
thân bạn phải trải nghiệm. Những kinh nghiệm của người khác là cần thiết, đáng
để chúng ta suy nghĩ và tham khảo, nhưng phải luôn tỉnh táo để có những hoài
nghi khôn ngoan, vì điều gì cũng tin tưởng tuyệt đối và áp dụng triệt để ngay chính
là ta đang đánh mất cuộc đời mình.
Để rèn luyện lối suy nghĩ phản biện, từ bây
giờ, khi đọc thấy hoặc nghe thấy bất cứ một đúc kết nào, bạn cũng nên tự đặt ra
nhiều câu hỏi để hiểu rõ hơn: Có cách
nhìn nào khác hơn? Điều đó đúng trong trường hợp nào? Đâu là những hạn chế? Vận
dụng như thế nào mới hiệu quả? Đâu là điều phù hợp với mình? Liệu cách này có
thể cho ra một kết quả khác không?... Sống, trải nghiệm và điều chỉnh liên
tục thì bạn mới có được những kinh nghiệm của chính mình.
Với những cách nghĩ không theo lối mòn như
vậy, bạn sẽ phát triển tiềm năng bản thân nhiều hơn và đón nhận được rất nhiều
từ cuộc sống phong phú này.
Nhưng để có thể “bẻ lái” được nếp nghĩ vốn
đã bị đóng khung đó, chúng ta phải thật sự dũng
cảm và khôn ngoan. Những thói
quen, niềm tin, nếp nghĩ cũ luôn đem lại cho chúng ta sự thoải mái và an toàn.
Chúng có sức mạnh ghê gớm lôi kéo ta ở mãi trong cái khung đóng sẵn đó và làm
cho chúng ta thấy lo sợ mỗi khi nghĩ vượt khung. Vì vậy, bạn cần phải hết sức
dũng cảm để thách thức với chính suy nghĩ và tiếng nói luôn trì kéo ấy để vươn
đến lối nghĩ khác hơn và tích cực hơn.
Tuy nhiên, nghĩ khác, nghĩ lạ, nghĩ vượt
khuôn không có nghĩa là cứ nghĩ bừa, nghĩ càng mà đây là một quá trình rèn
luyện có kiểm chứng kết quả. Bạn cứ xem những gợi ý ở trên như những bài tập
thể dục cho trí não. Sau mỗi lần tập, bạn phải đánh giá được hiệu quả và có
những điều chỉnh liên tục để đạt được hoàn thiện về kỹ thuật và tăng dần thành
tích. Đó là cách học và rèn luyện suy nghĩ vượt khuôn khôn ngoan để hướng đến
mục đích lớn nhất trong đời là sống trọn
vẹn: biết nhiều chiều kích của cuộc đời, cảm nếm được sự phong phú và dồi
dào của cuộc sống, tận hưởng niềm vui sướng tột đỉnh vì chiến thắng được sức trì
kéo của bản thân, và thật sự hạnh phúc vì phát huy được hết tiềm năng của mình.
Đăng nhận xét